Harab Olmak mı Harap Olmak mı? Türkçenin En Duygusal Çöküş Meselesi
Bazı kelimeler vardır, insanı duygusal olarak öyle bir yıkar ki, birini yanlış kullanınca bile içinden “of” çekersin. İşte “harab olmak” ve “harap olmak” tam da öyle iki kelime.
Birinde Doğu’nun dramatik tınısı, diğerinde Türk Dil Kurumu’nun memur ciddiyeti… Biri divan şiirinden fırlamış gibi, diğeri belediye anonsu kadar yerli.
Ama ikisi de aynı şeyi söyler: Yıkıldık, bittik, tükendik, ama hâlâ ayaktayız.
Peki hangisini kullanacağız? Harab mı, harap mı?
Gel, bunu biraz mizahla, biraz kalp kırıklığıyla, biraz da kahkahayla çözelim.
—
Harab mı, Harap mı? Dildeki Ufak Bir Harabe
Önce dilsel kısmı aradan çıkaralım:
“Harap” Türkçede doğru biçimdir, “harap olmak” yani yıkılmak, bozulmak, perişan olmak anlamına gelir.
“Harab” ise Arapça kökenli eski biçimidir; Osmanlıca metinlerde, divan şiirlerinde, hatta bazı şarkı sözlerinde hâlâ yaşar.
Kısacası, “TDK’ya göre harap”, “kalbe göre harab.”
Yani resmi belgede “harap oldum” yazarsın, ama gece 03.00’te eski sevgili story atarsa “harab oldum yaa” demek çok daha içten gelir.
—
Erkek Versiyonu: Mantıkla Yıkılmak
Erkeklerin “harap” olma süreci genelde mühendislik projesi gibidir.
Kalp kırılmışsa hemen bir strateji toplantısı yapılır:
“Sorun neydi?”
“Çözüm önerisi ne olabilir?”
“Alternatif plan B var mı?”
Ama işin komiği, o toplantıdan hiçbir sonuç çıkmaz.
Çünkü aşk, Excel tablosunda formülle çözülemiyor kardeşim.
Erkek, harap olmayı bile mantıklı açıklamaya çalışır. “Beni üzmedi aslında, sadece hayal kırıklığı yaşattı.”
Halbuki o sırada YouTube’da “Melancholy Jazz Mix for Broken Engineers” açık, ama kabullenmek zor tabi.
Erkek harap olurken, duygularını kablo bağıyla tutturur.
—
Kadın Versiyonu: Estetik Bir Yıkım
Kadınlar harap olmaz, sanatsal olarak harab olur.
Bir kahve içerken ağlarlar ama ağlarken filtre seçerler: “Bu gözyaşı Lo-Fi mi dursun, yoksa vintage mi?”
Harap olmak, kadınlarda genellikle grup çalışmasıdır.
Bir arkadaş WhatsApp grubunda “ben bittim” yazar, diğerleri hemen moral timi kurar:
> “Kızım sen harika bir insansın, o kaybetti!”
> “Senin enerjin müthiş, sakın düşme.”
> “Dur geliyoruz, cips alıyoruz.”
Erkekler harap olunca duvarla konuşur, kadınlar harab olunca tüm ekiple terapiye gider.
Sonuçta biri içine gömer, diğeri dışa vurur.
Ama ikisi de aynı duyguda buluşur: “Yıkıldım ama hâlâ güzelim.”
—
Harabiyetin Evrensel Hali
“Harab” olmak sadece bireysel değil, kültürel bir spordur.
Bizim toplumda acı çekmek, bir tür duygusal başarı sayılır.
“Harap oldum” diyene kimse “geçer” demez; “vay be, ne kadar derin yaşıyor” denir.
Üstelik bu durum evrensel.
İtalyanlar “sono distrutto” (paramparçayım) derken dramatiktir,
Fransızlar “je suis foutu” (mahvoldum) derken bile seksi durur,
biz Türklerse “harab oldum be abi” deyip simit yeriz.
Yıkımın bile mütevazısıyız.
—
Harab – Harap Sözlüğü: Ruh Hâline Göre Seçim Rehberi
| Durum | Doğru Kelime | Açıklama |
| ————————————- | ——————— | ——————————————————– |
| Aşk acısı çekiyorsan | Harab | Şiirsel acı, ağlak playlist eşliğinde |
| Elektrik faturası gelmişse | Harap | Gerçekçi yıkım, hesaplı gözyaşı |
| Gün boyu çalışıp hâlâ mail bitmemişse | Harap | Klasik tükeniş, ofis içi travma |
| Eski sevgili evlenmişse | Harab | Duygusal tsunami, sosyal medya stalk sonrası |
| Netflix dizisi final yapmışsa | Her ikisi de olur | Ruh hâline göre değişir, cips miktarı belirleyici faktör |
—
Harap Olmak Kötü mü? Asla!
Harap olmanın da bir güzelliği var. Çünkü harap olunca insan yeniden yapılabilir hale gelir.
Yani biraz “duygusal kentsel dönüşüm” gibi düşün.
Kırıldıkça güçleniyor, çöktükçe yeniden tasarlanıyoruz.
Modern çağın sloganı bu olmalı:
> “Yıkıldım ama estetik bir şekilde.”
Ve kabul edelim: harabiyet, mizahı besler.
Kendine gülebilen insan, zaten tam anlamıyla yıkılamaz.
—
Sonuç: Dil Değil, Hâl Meselesi
“Harab olmak mı harap olmak mı?” sorusunun tek doğru cevabı yok.
TDK’ya göre “harap”, ama kalbe göre “harab.”
Biri gramerin doğrusu, diğeri ruhun gerçeği.
Kimimiz harap olduk bir mesajla, kimimiz harab olduk bir kahkahayla.
Ama en güzeli, yıkılsa bile gülmeyi bilen insan olmaktır.
Peki sen hangi takımdasın?
TeamHarap mı yoksa #TeamHarab mı?
Yorumlarda buluşalım; bakalım kim daha “estetik şekilde dağılmış.”